Γαλλο-γερμανική ταινία, σκηνοθεσία Κριστιάν Καριόν με τους: Ντάνιελ Μπριλ, Γκιγιόμ Κανέ, Νταϊάν Κρίγκερ
Την Παραμονή των Χριστουγέννων του 1914, στο αιματοβαμμένο μέτωπο κατά την διάρκεια του Πρώτου Μεγάλου Πολέμου, τρεις εμπόλεμες διμοιρίες, δύο συμμαχικές, η Γαλλική και η Σκοτσέζικη μαζί με την αντίπαλο τους Γερμανική θα παραμερίσουν τα μίση, κάνοντας ανακωχή, δίνοντας ο ένας τον άλλο ευχές για Ειρήνη και γρήγορη επιστροφή στα σπίτια τους.
Η ταινία
Την Παραμονή των Χριστουγέννων του 1914, στο αιματοβαμμένο μέτωπο κατά την διάρκεια του Πρώτου Μεγάλου Πολέμου, τρεις εμπόλεμες διμοιρίες, δύο συμμαχικές, η Γαλλική και η Σκοτσέζικη μαζί με την αντίπαλο τους Γερμανική θα παραμερίσουν τα μίση, κάνοντας ανακωχή, δίνοντας ο ένας τον άλλο ευχές για Ειρήνη και γρήγορη επιστροφή στα σπίτια τους.
Τα ιστορικά γεγονότα
Η ταινία βασίζεται στα γεγονότα που έλαβαν χώρα τα Χριστούγεννα του πρώτου έτους του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου και είναι γνωστά ως Ανακωχή των Χριστουγέννων.
Ο Μεγάλος Πόλεμος
Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, γνωστός επίσης ως Μεγάλος Πόλεμος, διήρκεσε από τον Αύγουστο του 1914 μέχρι τις 11 Νοεμβρίου 1918. Αυτό το χρονικό διάστημα ήταν ικανό για να χαθούν 9 εκατομμύρια ζωές από τα νέα -τότε- φονικά όπλα: δηλητηριώδη αέρια, τανκς, οβίδες, χειροβομβίδες...
Αφορμή για την έκρηξη του πολέμου αποτέλεσε η δολοφονία στο Σεράγεβο της Βοσνίας (τότε επαρχία της Αυστροουγγαρίας) του αρχιδούκα διαδόχου της Αυστρίας Φερδινάνδου και της συζύγου του Σοφίας. Αντιμέτωπα βρέθηκαν τα στρατεύματα της Αντάντ (κυρίως Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία ως τις αρχές του 1918, Ηνωμένες Πολιτείες από το 1917) και των Κεντρικών Δυνάμεων (Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Οθωμανική Αυτοκρατορία και Βουλγαρία). Τη νίκη κατέκτησε η συμμαχία της Αντάντ στην οποία είχε προσχωρήσει και η Ελλάδα. Ο χάρτης της Ευρώπης άλλαξε ριζικά και οδηγήθηκαν σε κατάρρευση τέσσερις αυτοκρατορίες: η Γερμανική, η Ρωσική, η Οθωμανική και η Αυστροουγγαρία.
Πόλεμος χαρακωμάτων
Κύριο και αποφασιστικό θέατρο των συγκρούσεων αποτέλεσε το Δυτικό μέτωπο. Εκεί τέθηκαν αντιμέτωπες οι δυνάμεις της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας με αυτές της Γαλλίας, της Βρετανίας, του Βελγίου και, αργότερα, των ΗΠΑ. Οι δύο πλευρές έλπιζαν αρχικά σε μια ταχεία προέλαση. Πολλοί νέοι και από τα δύο στρατόπεδα είδαν τον πόλεμο σαν μια σύντομη περιπέτεια και έσπευσαν να καταταγούν. Τελικά το δυτικό μέτωπο χαρακτηρίστηκε από τις μακρές σειρές των οχυρωμάτων και τις εκατοντάδες χιλιάδες νεκρών. Ο πόλεμος κινήσεων, που είχαν σχεδιάσει οι στρατηγοί κλεισμένοι στα ασφαλή γραφεία των επιτελείων τους, μετατράπηκε σε στατικό πόλεμο χαρακωμάτων.
Η ανακωχή
Δεκέμβριος 1914, Δυτικό μέτωπο. Κατά τη διάρκεια της βδομάδας πριν από τα Χριστούγεννα, συνέβη κάτι πρωτοφανές. Γερμανοί και Βρετανοί στρατιώτες άρχισαν να ανταλλάσσουν γιορτινές ευχές και τραγούδια ανάμεσα στα χαρακώματά τους. Σε μερικές περιπτώσεις η ένταση ελαττώθηκε σε βαθμό που οι στρατιώτες περπατούσαν απέναντι για να κουβεντιάσουν με τους αντιπάλους τους και να τους δώσουν δώρα.
Την παραμονή και ανήμερα των Χριστουγέννων πολλοί στρατιώτες και από τις δυο πλευρές — καθώς και, σε μικρότερο βαθμό, Γαλλικές μονάδες — επιχείρησαν με δική τους πρωτοβουλία στην ουδέτερη ζώνη (no man's land) κάνοντας παρέα μεταξύ τους και ανταλλάσσοντας τρόφιμα και ενθύμια. Παράλληλα έγιναν κοινές κηδείες, ενώ σε πολλές από τις συναντήσεις οι αντίπαλοι στρατιώτες τραγούδησαν μαζί τα κάλαντα ή έπαιξαν μεταξύ τους ποδόσφαιρο.
Δεν είναι γνωστό πώς και σε ποιο σημείο του μετώπου έγινε η αρχή. Φαίνεται, πάντως ότι την πρωτοβουλία πήρε ένας Γερμανός στρατιώτης, ο Μέκελ, που εκτός από τη μητρική του γλώσσα, μιλούσε και αγγλικά. Ο συστρατιώτης του Κουρτ Τσέμις έγραψε σε επιστολές του: «Ο στρατιώτης Μέκελ από τον λόχο μου, που για πολλά χρόνια είχε ζήσει στη Βρετανία, φώναξε μιλώντας αγγλικά απευθυνόμενος στο απέναντι εχθρικό χαράκωμα. Γρήγορα άρχισε μια έντονη συζήτηση ... Στο χαράκωμά μας είχαμε τοποθετήσει ήδη γιορταστικά δεντράκια και κεριά. Μετά την πετυχημένη συνάντησή μας με τους Αγγλους, βάλαμε ακόμα περισσότερα στολίδια. Οι Αγγλοι έδειχναν τη χαρά τους για τα φωταγωγημένα χαρακώματά μας. Φώναζαν, σφύριζαν και χειροκροτούσαν. Εγώ, όπως και οι περισσότεροι, όλη τη νύχτα την πέρασα ξάγρυπνος. Μπορεί να έκανε κρύο, αλλά ήταν υπέροχα».
Ο Σκωτσέζος Άλφρεντ Άντερσον ήταν 18 χρονών το 1914. Έζησε άλλα 91 χρόνια (ήταν ο τελευταίος επιζών βετεράνος της ανακωχής), με ανεξίτηλα στη μνήμη του τα γεγονότα των Χριστουγέννων στο μέτωπο.
Ένα χρόνο πριν το θάνατό του, αφηγήθηκε: «Δύο μήνες στο χαράκωμα άκουγα μόνο τον συριγμό και τον κρότο από τις σφαίρες, τον ήχο των πολυβόλων και μακρινές γερμανικές φωνές. Όμως εκείνο το πρωινό υπήρχε νεκρική σιγή παντού όπου έφτανε το μάτι σου. Φωνάξαμε "Χαρούμενα Χριστούγεννα", παρότι κανείς μας δεν αισθανόταν χαρούμενος. Η σιγή τελείωσε νωρίς το απόγευμα και οι σκοτωμοί ξανάρχισαν. Ήταν μια σύντομη ειρήνη στη διάρκεια ενός τρομερού πολέμου».
Η ανακωχή δεν έγινε παντού· σε κάποιες περιοχές του μετώπου οι μάχες συνεχίστηκαν όλη την ημέρα, ενώ σε άλλες απλώς οι δυο πλευρές συνεννοήθηκαν για την αποκομιδή των νεκρών. Την επόμενη χρονιά τα Χριστούγεννα μερικές μονάδες οργάνωσαν ξανά εκεχειρία με τους αντιπάλους, αλλά αυτό το φαινόμενο δεν ήταν τόσο εκτεταμένο όσο το 1914. Αυτό οφειλόταν εν μέρει στις αυστηρές εντολές από τους ανωτέρους και των δύο πλευρών.
Το 1916, μετά από τις χωρίς προηγούμενο αιματηρές μάχες του Σομμ (μόνο την πρώτη μέρα της σύγκρουσης οι Βρετανοί είχαν 60.000 νεκρούς) και του Βερτνέν και την εκτεταμένη χρήση χημικών όπλων, όλο και περισσότερο οι στρατιώτες και των δύο πλευρών θεωρούσαν τους αντιπάλους τους ως υπάνθρωπους και έτσι δεν έγιναν απόπειρες για άλλες τέτοιες εκεχειρίες.
Πηγές:
Βικιπαίδεια
www.christmastruce.co.uk
Christmas Truce, 1914
www.firstworldwar.com
gerald-blake-english-participant-christmas-truce-1914
ethnos.gr
Ο Μεγάλος Πόλεμος
Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, γνωστός επίσης ως Μεγάλος Πόλεμος, διήρκεσε από τον Αύγουστο του 1914 μέχρι τις 11 Νοεμβρίου 1918. Αυτό το χρονικό διάστημα ήταν ικανό για να χαθούν 9 εκατομμύρια ζωές από τα νέα -τότε- φονικά όπλα: δηλητηριώδη αέρια, τανκς, οβίδες, χειροβομβίδες...
Αφορμή για την έκρηξη του πολέμου αποτέλεσε η δολοφονία στο Σεράγεβο της Βοσνίας (τότε επαρχία της Αυστροουγγαρίας) του αρχιδούκα διαδόχου της Αυστρίας Φερδινάνδου και της συζύγου του Σοφίας. Αντιμέτωπα βρέθηκαν τα στρατεύματα της Αντάντ (κυρίως Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία ως τις αρχές του 1918, Ηνωμένες Πολιτείες από το 1917) και των Κεντρικών Δυνάμεων (Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Οθωμανική Αυτοκρατορία και Βουλγαρία). Τη νίκη κατέκτησε η συμμαχία της Αντάντ στην οποία είχε προσχωρήσει και η Ελλάδα. Ο χάρτης της Ευρώπης άλλαξε ριζικά και οδηγήθηκαν σε κατάρρευση τέσσερις αυτοκρατορίες: η Γερμανική, η Ρωσική, η Οθωμανική και η Αυστροουγγαρία.
Πόλεμος χαρακωμάτων
Κύριο και αποφασιστικό θέατρο των συγκρούσεων αποτέλεσε το Δυτικό μέτωπο. Εκεί τέθηκαν αντιμέτωπες οι δυνάμεις της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας με αυτές της Γαλλίας, της Βρετανίας, του Βελγίου και, αργότερα, των ΗΠΑ. Οι δύο πλευρές έλπιζαν αρχικά σε μια ταχεία προέλαση. Πολλοί νέοι και από τα δύο στρατόπεδα είδαν τον πόλεμο σαν μια σύντομη περιπέτεια και έσπευσαν να καταταγούν. Τελικά το δυτικό μέτωπο χαρακτηρίστηκε από τις μακρές σειρές των οχυρωμάτων και τις εκατοντάδες χιλιάδες νεκρών. Ο πόλεμος κινήσεων, που είχαν σχεδιάσει οι στρατηγοί κλεισμένοι στα ασφαλή γραφεία των επιτελείων τους, μετατράπηκε σε στατικό πόλεμο χαρακωμάτων.
Η ανακωχή
Δεκέμβριος 1914, Δυτικό μέτωπο. Κατά τη διάρκεια της βδομάδας πριν από τα Χριστούγεννα, συνέβη κάτι πρωτοφανές. Γερμανοί και Βρετανοί στρατιώτες άρχισαν να ανταλλάσσουν γιορτινές ευχές και τραγούδια ανάμεσα στα χαρακώματά τους. Σε μερικές περιπτώσεις η ένταση ελαττώθηκε σε βαθμό που οι στρατιώτες περπατούσαν απέναντι για να κουβεντιάσουν με τους αντιπάλους τους και να τους δώσουν δώρα.
Δεν είναι γνωστό πώς και σε ποιο σημείο του μετώπου έγινε η αρχή. Φαίνεται, πάντως ότι την πρωτοβουλία πήρε ένας Γερμανός στρατιώτης, ο Μέκελ, που εκτός από τη μητρική του γλώσσα, μιλούσε και αγγλικά. Ο συστρατιώτης του Κουρτ Τσέμις έγραψε σε επιστολές του: «Ο στρατιώτης Μέκελ από τον λόχο μου, που για πολλά χρόνια είχε ζήσει στη Βρετανία, φώναξε μιλώντας αγγλικά απευθυνόμενος στο απέναντι εχθρικό χαράκωμα. Γρήγορα άρχισε μια έντονη συζήτηση ... Στο χαράκωμά μας είχαμε τοποθετήσει ήδη γιορταστικά δεντράκια και κεριά. Μετά την πετυχημένη συνάντησή μας με τους Αγγλους, βάλαμε ακόμα περισσότερα στολίδια. Οι Αγγλοι έδειχναν τη χαρά τους για τα φωταγωγημένα χαρακώματά μας. Φώναζαν, σφύριζαν και χειροκροτούσαν. Εγώ, όπως και οι περισσότεροι, όλη τη νύχτα την πέρασα ξάγρυπνος. Μπορεί να έκανε κρύο, αλλά ήταν υπέροχα».
Ο Σκωτσέζος Άλφρεντ Άντερσον ήταν 18 χρονών το 1914. Έζησε άλλα 91 χρόνια (ήταν ο τελευταίος επιζών βετεράνος της ανακωχής), με ανεξίτηλα στη μνήμη του τα γεγονότα των Χριστουγέννων στο μέτωπο.
Η ανακωχή δεν έγινε παντού· σε κάποιες περιοχές του μετώπου οι μάχες συνεχίστηκαν όλη την ημέρα, ενώ σε άλλες απλώς οι δυο πλευρές συνεννοήθηκαν για την αποκομιδή των νεκρών. Την επόμενη χρονιά τα Χριστούγεννα μερικές μονάδες οργάνωσαν ξανά εκεχειρία με τους αντιπάλους, αλλά αυτό το φαινόμενο δεν ήταν τόσο εκτεταμένο όσο το 1914. Αυτό οφειλόταν εν μέρει στις αυστηρές εντολές από τους ανωτέρους και των δύο πλευρών.
Πηγές:
Βικιπαίδεια
www.christmastruce.co.uk
Christmas Truce, 1914
www.firstworldwar.com
gerald-blake-english-participant-christmas-truce-1914
ethnos.gr
