Καλά Χριστούγεννα (Joyeux Noël)

Γαλλο-γερμανική ταινία, σκηνοθεσία Κριστιάν Καριόν με τους: Ντάνιελ Μπριλ, Γκιγιόμ Κανέ, Νταϊάν Κρίγκερ

Η ταινία

Την Παραμονή των Χριστουγέννων του 1914, στο αιματοβαμμένο μέτωπο κατά την διάρκεια του Πρώτου Μεγάλου Πολέμου, τρεις εμπόλεμες διμοιρίες, δύο συμμαχικές, η Γαλλική και η Σκοτσέζικη μαζί με την αντίπαλο τους Γερμανική θα παραμερίσουν τα μίση, κάνοντας ανακωχή, δίνοντας ο ένας τον άλλο ευχές για Ειρήνη και γρήγορη επιστροφή στα σπίτια τους.

 

Τα ιστορικά γεγονότα 

Η ταινία βασίζεται στα γεγονότα που  έλαβαν χώρα τα Χριστούγεννα του πρώτου έτους του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου και είναι γνωστά ως Ανακωχή των Χριστουγέννων. 

Ο Μεγάλος Πόλεμος
Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, γνωστός επίσης ως Μεγάλος Πόλεμος, διήρκεσε από τον Αύγουστο του 1914 μέχρι τις 11 Νοεμβρίου 1918. Αυτό το χρονικό διάστημα ήταν ικανό για να χαθούν 9 εκατομμύρια ζωές από τα νέα -τότε- φονικά όπλα: δηλητηριώδη αέρια, τανκς, οβίδες, χειροβομβίδες... 

Αφορμή για την έκρηξη του πολέμου αποτέλεσε η δολοφονία στο Σεράγεβο της Βοσνίας (τότε επαρχία της Αυστροουγγαρίας) του αρχιδούκα διαδόχου της Αυστρίας Φερδινάνδου και της συζύγου του Σοφίας.  Αντιμέτωπα βρέθηκαν τα στρατεύματα της Αντάντ (κυρίως Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία ως τις αρχές του 1918, Ηνωμένες Πολιτείες από το 1917) και των Κεντρικών Δυνάμεων (Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Οθωμανική Αυτοκρατορία και Βουλγαρία). Τη νίκη κατέκτησε η συμμαχία της Αντάντ στην οποία είχε προσχωρήσει και η Ελλάδα. Ο χάρτης της Ευρώπης άλλαξε ριζικά και οδηγήθηκαν σε κατάρρευση τέσσερις αυτοκρατορίες: η Γερμανική, η Ρωσική, η Οθωμανική και η Αυστροουγγαρία.

Πόλεμος χαρακωμάτων

 Κύριο και αποφασιστικό θέατρο των συγκρούσεων αποτέλεσε το Δυτικό μέτωπο. Εκεί τέθηκαν αντιμέτωπες οι δυνάμεις της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας με αυτές της Γαλλίας, της Βρετανίας, του Βελγίου και, αργότερα, των ΗΠΑ. Οι δύο πλευρές έλπιζαν αρχικά σε μια ταχεία προέλαση. Πολλοί νέοι και από τα δύο στρατόπεδα είδαν τον πόλεμο σαν μια σύντομη περιπέτεια και έσπευσαν να καταταγούν. Τελικά το δυτικό μέτωπο χαρακτηρίστηκε από τις μακρές σειρές των οχυρωμάτων και τις εκατοντάδες χιλιάδες νεκρών. Ο πόλεμος κινήσεων, που είχαν σχεδιάσει οι στρατηγοί κλεισμένοι στα ασφαλή γραφεία των επιτελείων τους, μετατράπηκε σε στατικό πόλεμο χαρακωμάτων.

Η ανακωχή
 Δεκέμβριος 1914, Δυτικό μέτωπο.  Κατά τη διάρκεια της βδομάδας πριν από τα Χριστούγεννα, συνέβη κάτι πρωτοφανές. Γερμανοί και Βρετανοί στρατιώτες άρχισαν να ανταλλάσσουν γιορτινές ευχές και τραγούδια ανάμεσα στα χαρακώματά τους. Σε μερικές περιπτώσεις η ένταση ελαττώθηκε σε βαθμό που οι στρατιώτες περπατούσαν απέναντι για να κουβεντιάσουν με τους αντιπάλους τους και να τους δώσουν δώρα.

Την παραμονή και ανήμερα των Χριστουγέννων πολλοί στρατιώτες και από τις δυο πλευρές — καθώς και, σε μικρότερο βαθμό, Γαλλικές μονάδες — επιχείρησαν με δική τους πρωτοβουλία στην ουδέτερη ζώνη (no man's land) κάνοντας παρέα μεταξύ τους και ανταλλάσσοντας τρόφιμα και ενθύμια. Παράλληλα έγιναν κοινές κηδείες, ενώ σε πολλές από τις συναντήσεις οι αντίπαλοι στρατιώτες τραγούδησαν μαζί τα κάλαντα ή έπαιξαν μεταξύ τους ποδόσφαιρο.

 Δεν είναι γνωστό πώς και σε ποιο σημείο του μετώπου έγινε η αρχή. Φαίνεται, πάντως ότι την πρωτοβουλία πήρε ένας Γερμανός στρατιώτης, ο Μέκελ, που εκτός από τη μητρική του γλώσσα, μιλούσε και αγγλικά. Ο συστρατιώτης του Κουρτ Τσέμις  έγραψε σε επιστολές του: «Ο στρατιώτης Μέκελ από τον λόχο μου, που για πολλά χρόνια είχε ζήσει στη Βρετανία, φώναξε μιλώντας αγγλικά απευθυνόμενος στο απέναντι εχθρικό χαράκωμα. Γρήγορα άρχισε μια έντονη συζήτηση ...  Στο χαράκωμά μας είχαμε τοποθετήσει ήδη γιορταστικά δεντράκια και κεριά. Μετά την πετυχημένη συνάντησή μας με τους Αγγλους, βάλαμε ακόμα περισσότερα στολίδια. Οι Αγγλοι έδειχναν τη χαρά τους για τα φωταγωγημένα χαρακώματά μας. Φώναζαν, σφύριζαν και χειροκροτούσαν. Εγώ, όπως και οι περισσότεροι, όλη τη νύχτα την πέρασα ξάγρυπνος. Μπορεί να έκανε κρύο, αλλά ήταν υπέροχα».

Ο Σκωτσέζος Άλφρεντ Άντερσον ήταν 18 χρονών το 1914. Έζησε άλλα 91 χρόνια (ήταν ο τελευταίος επιζών βετεράνος της ανακωχής), με  ανεξίτηλα στη μνήμη του τα γεγονότα των Χριστουγέννων στο μέτωπο.

 

Ένα χρόνο πριν το θάνατό του, αφηγήθηκε: «Δύο μήνες στο χαράκωμα άκουγα μόνο τον συριγμό και τον κρότο από τις σφαίρες, τον ήχο των πολυβόλων και μακρινές γερμανικές φωνές. Όμως εκείνο το πρωινό υπήρχε νεκρική σιγή παντού όπου έφτανε το μάτι σου. Φωνάξαμε "Χαρούμενα Χριστούγεννα", παρότι κανείς μας δεν αισθανόταν χαρούμενος. Η σιγή τελείωσε νωρίς το απόγευμα και οι σκοτωμοί ξανάρχισαν. Ήταν μια σύντομη ειρήνη στη διάρκεια ενός τρομερού πολέμου».

Η ανακωχή δεν έγινε παντού· σε κάποιες περιοχές του μετώπου οι μάχες συνεχίστηκαν όλη την ημέρα, ενώ σε άλλες απλώς οι δυο πλευρές συνεννοήθηκαν για την αποκομιδή των νεκρών. Την επόμενη χρονιά τα Χριστούγεννα μερικές μονάδες οργάνωσαν ξανά εκεχειρία με τους αντιπάλους, αλλά αυτό το φαινόμενο δεν ήταν τόσο εκτεταμένο όσο το 1914. Αυτό οφειλόταν εν μέρει στις αυστηρές εντολές από τους ανωτέρους και των δύο πλευρών.

 Το 1916, μετά από τις χωρίς προηγούμενο αιματηρές μάχες του Σομμ (μόνο την πρώτη μέρα της σύγκρουσης οι Βρετανοί είχαν 60.000 νεκρούς) και του Βερτνέν και την εκτεταμένη χρήση χημικών όπλων, όλο και περισσότερο οι στρατιώτες και των δύο πλευρών θεωρούσαν τους αντιπάλους τους ως υπάνθρωπους και έτσι δεν έγιναν απόπειρες για άλλες τέτοιες εκεχειρίες.

Πηγές:
 Βικιπαίδεια
 www.christmastruce.co.uk
Christmas Truce, 1914 
www.firstworldwar.com
gerald-blake-english-participant-christmas-truce-1914 
ethnos.gr

Μάθε παιδί μου γράμματα

λληνική ταινία, σκηνοθεσία Θόδωρου Μαραγκού με τους: Νίκο Καλογερόπουλο, Κώστα Τσάκωνα, Βασίλη Διαμαντόπουλο, Αννα Μαντζουράνη.

Η υπόθεση εκτυλίσσεται σε ένα χωριό της ορεινής Αρκαδίας (η ταινία έχει γυριστεί στη Στεμνίτσα, τη Δημητσάνα και άλλα χωριά της περιοχής) λίγο μετά τη μεταπολίτευση. Τα αποκαλυπτήρια ενός μνημείου πεσόντων κατά την Κατοχή αναστατώνουν την τοπική κοινωνία, καθώς παραλείπεται το όνομα του Χρίστου Καναβού, ενός κομμουνιστή αντιστασιακού που σκοτώθηκε στην περιοχή.

Ο Περικλής (Β. Διαμαντόπουλος), συντηρητικός διευθυντής του Γυμνάσιου, έρχεται σε σύγκρουση τόσο με τη γυναίκα του Ελπίδα (Α. Ματζουράνη) όσο και με τους δυο γιους του Σωκράτη (Ν. Καλογερόπουλος) και Δημοσθένη (Κ. Τσάκωνα) που υπερασπίζονται το δικαίωμα της Χρυσάνθης (Ειρήνη Καζάκου) και της οικογένειάς της να καταθέσουν στεφάνι στη μνήμη του Καναβού.

Δείτε ολόκληρη την ταινία!

Ο κύκλος των χαμένων ποιητών (Dead Poets Society)

Αμερικανική δραματική ταινία, παραγωγής 1989, σε σκηνοθεσία Πίτερ Γουίαρ και σε σενάριο του Τομ Σούλμαν. Πρωταγωνιστούν οι Ρόμπιν Γουίλιαμς, Ρόμπερτ Σον Λέοναρντ, Ίθαν Χοκ, Τζος Τσαρλς και Γκέιλ Χάνσεν.

Ο ντροπαλός Τοντ Άντερσον πηγαίνει στην Ακαδημία Γουέλτον, όπου ο μεγαλύτερός του αδερφός είχε αριστεύσει. Ο συγκάτοικός του, Νιλ, αν και πολύ έξυπνος και δημοφιλής, δέχεται μεγάλη πίεση από τον υπερπροστατευτικό πατέρα του. Οι δυο τους, μαζί με άλλους φίλους τους, γνωρίζουν τον καινούριο δάσκαλο αγγλικών, τον Καθηγητή Κίτινγκ. Ο Κίτινγκ, ο οποίος είχε φοιτήσει στην Ακαδημία Γουέλτον, τους συστήνει στην άτυπη μυστική λέσχη λογοτεχνίας «Ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών». Εκεί ο Κίτινγκ θα ενθαρρύνει τους μαθητές του να πάνε κόντρα στο σύστημα και να είναι σοφοί και όχι ηλίθιοι όταν θα διαμαρτύρονται εναντίον του. Ο καθένας από τα παιδιά θα το κάνει με τον δικό του τρόπο, και η ζωή τους θα αλλάξει για πάντα.

Τα παιδιά της χορωδίας (Les Choristes)

Γαλλική ταινία παραγωγής 2004, σε σκηνοθεσία Κριστόφ Μπαρατιέ με τους: Ζεράρ Ζινιό, Φρανσουά Μπερλεάν, Ζακ Περέν 

 Βρισκόμαστε στο 1948. Ο Clement (Gerard Jugnot) είναι ένας άνεργος δάσκαλος μουσικής που έχει αποφασίσει να εγκαταλείψει οριστικά το πάθος του γι’αυτήν. Bρίσκει όμως δουλειά ως επιτηρητής σ’ένα σωφρονιστικό οικοτροφείο ανηλίκων. Η παραμονή του στο οικοτροφείο θα σταθεί για τον Clement αφορμή αφύπνισης καθώς η επαφή του με τη σκληρή πραγματικότητα των μαθητών και τις αυστηρότατες κα φυσικά αναποτελεσματικές μεθόδους του διευθυντή του οικοτροφείου Rachin (Francois Berleand) τον αναγκάζουν να αναζητήσει εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας με τα ατίθασα παιδιά και να ξεκινήσει μια προσπάθεια αλλαγής στο αυστηρό προφίλ του ιδρύματος, διδάσκοντας στους μαθητές τη μουσική και τη μαγεία που μπορεί αυτή να φέρει στις ζωές τους.

Σινεμά Ο Παράδεισος (Nuovo Cinema Paradiso)

Ιταλική ταινία παραγωγής 1989 σε σκηνοθεσία Τζουζέπε Τορνατόρε. Παίζουν: Φιλίπ Νουαρέ, Ζακ Περέν, Μάριο Λεονάρντι.

Γύρω στο 1940, σε ένα χωριό της Σικελίας... Ένα αγόρι ανακαλύπτει τη μαγεία του σινεμά και γίνεται φίλος με το μηχανικό προβολής, τον οποίο κι αντικαθιστά όταν αυτός τυφλώνεται σ'ένα ατύχημα.

Το κύμα (Die Welle)

Γερμανική ταινία παραγωγής 2008 σε σκηνοθεσία Ντένις Γκάνσελ με τους: Γιούργκεν Φόγκελ, Φρέντερικ Λάου, Μαξ Ρίμελτ, Τζένιφερ Ούλριχ.

Ένας καθηγητής πολιτικής ιστορίας με αναρχικό παρελθόν και πρωτοποριακές ιδέες στήνει ένα παιχνίδι ρόλων με τους μαθητές του. Μέσα από ένα διδακτικό πείραμα θέλει να τους δείξει στην πράξη την κρυφή γοητεία του ολοκληρωτισμού, τα πράγματα όμως αρχίζουν να ξεφεύγουν από τον έλεγχο.

Τα παιδιά του σουίνγκ (Swing Kids)

Αμερικανική ταινία παραγωγής 1993, σε σκηνοθεσία Τόμας Κάρτερ. Παίζουν: Ρόμπερτ Σον Λέοναρντ, Κρίστιαν Μπέιλ, Φρανκ Γουόλι, Μπάρμπαρα Χέρσεϊ,  Κένεθ Μπράνα.

Στη Γερμανία του 1930 και καθώς ο Χίτλερ οδηγεί την χώρα με μαθηματική ακρίβεια στο πόλεμο, μια μερίδα της νεολαίας ζει ανέμελα τη χαρά της νιότης στους ρυθμούς της αμερικάνικης σουίνγκ μουσικής που λατρεύει. Ο Πίτερ και ο Τόμας, αχώριστοι και πιστοί φίλοι, είναι και αυτοί οπαδοί του σουίνγκ.

Οι συνθήκες, όμως, θα αναγκάσουν τον Πίτερ να ενταχτεί στην ναζιστική νεολαία και ο φίλος του θα τον ακολουθήσει για να του κάνει παρέα. Οι δυο νέοι πιστεύουν ότι μπορούν να τα έχουν όλα, την ημέρα δηλαδή να υπηρετούν τον μηχανισμό του ναζισμού και το βράδι να γίνονται και πάλι τα γνώριμα παιδιά του σουίνγκ. Όλα αυτά, όμως, είναι αυταπάτες, αφού σύντομα η φιλία τους θα διαλυθεί, καθώς αναγκάζονται να επιλέξουν ανάμεσα στην ελευθερία και τον ατομικισμό της μουσικής ή στην συμμόρφωση με τις επιταγές του συστήματος…

Η πτώση (Der untergang)

Γερμανική ταινία (2004) σε σκηνοθεσία Όλιβερ Χισμπίγκελ με τους: Μπρούνο Γκαντζ, Τζούλιαν Κέλερ, Αλεξάντρα Μαρία Λάρα, Τόμας Κρέτσμαν

1945: η ήττα του Χίτλερ θα σημάνει τη λήξη του Β` Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Χίτλερ και οι στρατιωτικοί του με τις οικογένειές τους είναι όλοι κλεισμένοι στο καταφύγιο, περιμένοντας το μοιραίο τέλος. Ανάμεσά τους βρίσκεται και η Τράουντλ, η γραμματέας του, που μέσα από τα μάτια της θα παρακολουθήσουμε τις συγκλονιστικές τελευταίες μέρες του Χίτλερ και της κυριαρχίας των Ναζί...

"Αν ο πόλεμος χαθεί,
δεν με αφορά αν χαθούν μαζί του
και ανθρώπινες ζωές.
Δεν θα έχυνα στάλα δάκρυ γι` αυτούς.
Γιατί έπαθαν ό,τι τους αξίζει".
Αδόλφος Χίτλερ

Εις το όνομα του πατρός (In The Name Of The Father)

Αγγλική ταινία παραγωγής 1993, σε σκηνοθεσία Τζιμ Σέρινταν με τους: Ντάνιελ Ντέι Λιούις, Εμα Τόμσον, Πιτ Πόστλγουεϊ.

 Ο Τζέρι Κόνλον είναι ένας νέος που ζει στη Βόρεια Ιρλανδία. Αφού ο πατέρας του, Τζουζέπε, θα καταφέρει να τον σώσει από τον IRA, τον στέλνει στο Λονδίνο για να γλιτώσει περαιτέρω μπλεξίματα. Ένα απόγευμα θα βρεθεί πολύ κοντά σε μια βομβιστική επίθεση, στην οποία σκοτώνονται πέντε άτομα και άλλοι 65 τραυματίζονται. Ο Τζέρι επιστρέφει στο Μπέλφαστ και σύντομα ειδικές δυνάμεις εισβάλλουν στο σπίτι. Ο Τζέρι και τρεις φίλοι του ανακρίνονται από την αστυνομία, η οποία τους βασανίζει και τους απειλεί μέχρι που και οι δύο συμφωνούν να υπογράψουν την ομολογία τους.Λίγο αργότερα συλλαμβάνονται ο Τζουζέπε Κόνλον, καθώς  και η συγγενική οικογένεια Μαγκουάιρ, με την κατηγορία της συμμετοχής σε τρομοκρατική οργάνωση...

Η ταινία βασίζεται στην αληθινή ιστορία των "4 του Γκίλφορντ":